Autor: W związku ze zbliżającym się Świętem Niepodległości zapraszam do przeczytania artykułu o Legionach Polskich i ich walce o niepodległość Polski.
Legiony Polskie powstały dzięki inicjatywie Naczelnego Komitetu Narodowego 16 sierpnia 1914 roku. Stanowiły oddzielną formację armii austro-węgierskiej.
W ich skład wchodziły, między innymi oddziały Związku Strzeleckiego, Polskie Drużyny Strzeleckie, a także sekcje Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, które jeszcze przed wojną uczyły młodzież z zaboru austriackiego posługiwania się bronią.
W szczytowym okresie, to jest jesienią 1915 roku, w Legionach służyło ponad 16 tys. żołnierzy
Organizacyjnie dzieliły się na trzy brygady:
– I Brygada powołana została 19 grudnia 1914, dowodził nią Józef Piłsudski (do 27 września 1916)
– II Brygada powołana została 19 grudnia 1914, I dowódcą był Ferdynand Küttner – do 14 lipca 1916, następnie Józef Haller do 19 lutego 1918
– III Brygada powołana została 8 maja 1915. Dowodzili nią: Wiktor Grzesicki do 14 lipca 1916, Stanisław Szeptycki do 14 listopada 1916, Zygmunt Zieliński do 25 kwietnia 1917, Bolesław Roja do 30 lipca 1917.
Zanim brygady ruszyły w bój, Piłsudski wysłał I kadrową na teren zaboru rosyjskiego, ponieważ zależało mu na tym, żeby ściągnąć do Legionów, jak najwięcej Polaków. Dlaczego? Dlatego, że część naszych rodaków znajdowała się po wrogiej stronie walczących i co za tym idzie, czekała nas nie tylko wojna światowa, ale i wojna bratobójcza. Marszałek chciał temu zapobiec dlatego w pierwszych dniach sierpnia wysłał grupę młodych chłopaków, na teren zaboru rosyjskiego, żeby ci zachęcali naszych rodaków do walki po jednej stronie. Wyprawa skończyła się niepowodzeniem, ponieważ Polacy z zaboru rosyjskiego bali się Polaków z zaboru austriackiego i często zamykali przed nimi drzwi.
Niestety nie udało się zapobiec walkom bratobójczym i w czasie wojny Legiony Polskie ścierały się z armią rosyjską mając świadomość, że tam są ich rodacy.
Poniżej podaję najważniejsze bitwy:
- Laski oraz Anielin (22 – 26 października 1914), I Brygada pod dowództwem Józefa Piłsudskiego. Bitwa przegrana.
- Mołotków (29 października 1914), 2 Pułku Piechoty i 3 Pułku Piechoty Legionów Polskich z Grupy Taktycznej gen.Trzaski-Durskiego. Bitwa przegrana
- Łowczówek (22 – 25 grudnia 1914), I Brygada, gen Sosnkowski. Bitwa przegrana
- Rokitna (13 czerwca 1915), szarża ułanów 2 szwadronu II Brygady Legionów Polskich. Zwycięstwo
- Jastków (31 lipca – 3 sierpnia 1915),LP – Józef Piłsudski. Zwycięstwo
- Kostiuchnówka (4 – 6 lipca 1916) LP -Józef Piłsudski. Zwycięstwo
W 1915 roku Rosjanie wycofali się z terenów Królestwa Polskiego (ziemie należące do zaboru rosyjskiego), a Niemcy weszli do Warszawy i zajęli ją, jako okupanci. Dla nas była to nadzieja, że w końcu wszyscy będziemy walczyć po jednej stronie. Niestety Niemcy i Austriacy nie podzielali naszego entuzjazmu i nic nie zrobili w tej sprawie, aż do 1916 roku. Wtedy wiadomo już było, że zaczynało im brakować żołnierzy i każdy dodatkowy rekrut był na wagę złota, dlatego 5 listopada 1916 roku została wydana odezwa cesarzy obu państw, w której zachęcano nas do wstępowania do ich armii. Obiecywano nam powstanie niepodległego państwa, chociaż to zbyt duże słowo, raczej autonomii. Żądano od Polaków przysięgi wierności cesarzom oraz włączenia Legionów Polsko do Polskiej Siły Zbrojnej. Piłsudski oraz część żołnierzy z I i III brygady odmówiły przysięgi wierności cesarzom, przez co legionistów pochodzących z zaboru rosyjskiego internowano w obozach w Beniaminowie i Szczypiornie, a pozostałych wcielano do armii austriackiej i wysłano na front włoski. Sam Józef Piłsudski został osadzony w twierdzy w Magdeburgu, gdzie przebywał do końca wojny.
Oficerowie i żołnierze pozostali po rozbiciu Legionów w szeregach Polskiej Siły Zbrojnej dotrwali do listopada 1918, dając początek Wojsku Polskiemu.
Warto również wspomnieć o tajnej Polskiej Organizacji Wojskowej, działającej przede wszystkim na terenie zaboru rosyjskiego. Zwierzchnikiem był Józef Piłsudski, a celem POW było szkolenie przyszłego wojska polskiego, gromadzenie sprzętu i wykorzystywanie każdej okazji, do wywalczenia niepodległości dla Polski.
Komentarze